
Հարաբերություն։ Հարաբերության հիմնական հատկությունները
Ընթերցման ժամանակը՝ 4 րոպե


Այսպիսով, a/b և b/a կոտորակները անվանում են փոխադարձաբար հակադարձ։
Երկու թվերի հարաբերությունը ցույց է տալիս, թե քանի՞ անգամ է առաջին թիվը մեծ երկրորդից, կամ առաջին թվի ո՞ր մասն է կազմում երկրորդ թիվը:
Եթե a : b = 1, ապա a=b:
Երկու նույնանուն մեծությունների հարաբերությունը թիվ է։
Օրինակ՝ 10սմ : 2սմ = 5, 1000կգ : 250կգ = 4, 80կմ/ժ : 40կմ/ժ = 2
Համասեռ, բայց տարբեր միավորներով արտահայտված մեծությունների հարաբերությունը գտնելու համար նախապես անհրաժեշտ է այդ մեծությունները բերել չափման միևնույն միավորի։
Օրինակ՝ 3կգ ։ 100գ = (3 ⋅ 1կգ) ։ 100գ = (3 ⋅ 1000գ) ։ 100գ = 3 ⋅ 10 = 30
Տարասեռ մեծությունների հարաբերությունը կարող է լինել նոր մեծություն։
Օրինակ՝ 100մ ։ 2,5վ = 40մ/վ
Հարաբերության հիմնական հատկությունները․
Հարաբերությունը չի փոխվի, եթե դրա անդամները միաժամանակ բազմապատկենք 0-ից տարբեր միևնույն թվով։
Հարաբերությունը չի փոխվի, եթե դրա անդամները միաժամանակ բաժանենք 0-ից տարբեր միևնույն թվին։
Մի քանի հետաքրքիր փաստեր հարաբերության մասին․
1․ Ոսկե հատման հարաբերություն - Golden ratio (φ ≈ 1,618)
Բնության մեջ հանդիպում է արևածաղկի սերմերի դասավորությունում, խխունջի պարույրներում, նույնիսկ մարդու դեմքի համամասնություններում։
2․ Եթե վերցնենք ցանկացած երկու թվեր Ֆիբոնաչիի հաջորդականությունից (օրինակ՝ 5 և 8),ապա դրանց հարաբերությունը (8/5 = 1,6) մոտենում է ոսկե հատման հարաբերությանը։
3․ Ֆիզիկայում՝ տիեզերանավերի արագությունն ու ժամանակը հակադարձ համեմատական են (որքան մեծ է արագությունը, այնքան քիչ ժամանակ է պահանջվում)։
4․ Մարդու թոքերի մակերեսի և մարմնի զանգվածի հարաբերությունը միշտ մոտ է 1-ի․ սա էվոլյուցիայի արդյունք է։
5․ Այրման ռեակցիաներում վառելիքի և թթվածնի զանգվածային հարաբերությունը (ստոյխիոմետրիկ գործակից) կարող է պայթյուն առաջացնել, եթե լինի 1։2։
Շնորհակալություն ուշադրության համար

Հեղ.՝ Arsen Mejlumyan
Հրապարակվել է ՝ 29 Մայ 2025